چرا برخی افراد گوشه‌گیر می‌شوند؟ نگاهی به اختلال شخصیت اسکیزوئید

اختلال شخصیت اسکیزوئید یا گوشه‌گیر نوعی اختلال شخصیت است که با بی‌میلی به روابط اجتماعی و تمایل به انزوا مشخص می‌شود. افراد مبتلا اغلب در برقراری ارتباطات عاطفی محدودیت دارند و از تعاملات اجتماعی پرهیز می‌کنند.

تمایل به انزوا: این افراد معمولاً از فعالیت‌های اجتماعی دوری کرده و به انزوای شخصی گرایش دارند.
عدم تمایل به روابط نزدیک: تمایلی به ایجاد یا حفظ روابط نزدیک، حتی با اعضای خانواده، ندارند.
بی‌تفاوتی به تحسین یا انتقاد: این افراد معمولاً نسبت به واکنش‌های دیگران بی‌اعتنا هستند.
علاقه به فعالیت‌های فردی: به جای شرکت در فعالیت‌های گروهی، به فعالیت‌های انفرادی مانند مطالعه یا بازی‌های رایانه‌ای علاقه دارند.
نمایش محدود احساسات: در ابراز احساسات و واکنش‌های عاطفی بسیار محدود هستند.
بی‌علاقگی به روابط جنسی: تمایل کمتری به روابط جنسی یا صمیمیت عاطفی دارند.
عدم تمایل به دوستی: تمایلی به ایجاد یا حفظ دوستی‌های نزدیک ندارند.

علل دقیق اختلال شخصیت اسکیزوئید مشخص نیست، اما عوامل زیر ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند:
ژنتیک: احتمال وجود ارتباط ژنتیکی با این اختلال وجود دارد، به ویژه اگر سابقه خانوادگی اختلالات روانی وجود داشته باشد.
تجربیات کودکی: کمبود عاطفی یا بی‌توجهی والدین در دوران کودکی ممکن است در توسعه این اختلال موثر باشد.
عوامل روان‌شناختی: برخی نظریه‌ها نشان می‌دهند که این اختلال ممکن است به عنوان یک مکانیسم دفاعی برای مقابله با استرس‌های اجتماعی شکل بگیرد.
عوامل محیطی: تجارب منفی در تعاملات اجتماعی، مانند طرد شدن در کودکی، می‌تواند بر توسعه آن تأثیرگذار باشد.

تشخیص این اختلال توسط متخصص روان‌شناسی یا روان‌پزشک و با استفاده از معیارهای DSM-5 انجام می‌شود. مراحل تشخیص شامل:

مصاحبه بالینی

پزشک با فرد در مورد الگوهای رفتاری و روابط اجتماعی صحبت می‌کند.

بررسی سوابق پزشکی و روان‌شناختی

بررسی سابقه خانوادگی و تجربیات فرد در دوران کودکی انجام می‌شود.

ارزیابی ویژگی‌های شخصیتی

پزشک بررسی می‌کند که آیا الگوهای رفتاری فرد با معیارهای تشخیصی این اختلال همخوانی دارد یا خیر.

حذف سایر اختلالات

اطمینان از این که علائم مربوط به اختلالات دیگری مانند اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی نیست.

درمان این اختلال چالش‌برانگیز است زیرا افراد معمولاً تمایلی به کمک گرفتن ندارند. با این حال، روش‌های زیر می‌توانند موثر باشند:
درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک به شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی و تقویت مهارت‌های اجتماعی.
درمان بین‌فردی: تقویت روابط اجتماعی و بهبود تعاملات بین‌فردی.
گروه‌درمانی: اگرچه این افراد از گروه‌ها دوری می‌کنند، گروه‌درمانی می‌تواند به تقویت مهارت‌های اجتماعی کمک کند.
درمان دارویی: داروهایی مانند ضدافسردگی یا ضداضطراب ممکن است برای بهبود برخی از علائم تجویز شوند.
پشتیبانی خانوادگی: مشارکت خانواده در روند درمان می‌تواند حمایت عاطفی لازم را فراهم کند.
آموزش مهارت‌های اجتماعی: بهبود توانایی‌های اجتماعی و تعاملات موثر با دیگران.

نقش مشاور و روان‌درمانگر در درمان این اختلال بسیار مهم است. روان‌درمانگر به ایجاد اعتماد و فضای ایمن برای فرد کمک می‌کند تا الگوهای ناسازگار فکری و رفتاری خود را شناسایی و تغییر دهد. همچنین، مهارت‌های اجتماعی را آموزش داده و به مدیریت استرس و اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی یاری می‌رساند. روان‌درمانگر همچنین در ایجاد روابط بین‌فردی مثبت و حمایت بلندمدت نقش مهمی ایفا می‌کند.
دکتر فاطمه بهرامی، روانشناس مجرب، با ارائه مشاوره تلفنی تخصصی به شما کمک می‌کند تا مشکلات روان‌شناختی خود را در فضایی امن و محرمانه حل کنید. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت و یا از طریق شماره تماس 02191692937 اقدام کنید.

عدم تمایل به درمان: این افراد به ندرت تمایلی به دریافت کمک دارند.
مقاومت در برابر ارتباط عاطفی: در برقراری روابط عاطفی عمیق با روان‌درمانگر خود مقاومت می‌کنند.
انزواطلبی: این تمایل باعث دوری از جلسات درمانی یا گروه‌درمانی می‌شود.
مشکل در ایجاد انگیزه: به دلیل عدم تمایل به تغییر، ایجاد انگیزه برای تغییر رفتار و تفکر دشوار است.
عدم بروز احساسات: این افراد به ندرت احساسات خود را بیان می‌کنند که فرآیند تشخیص و درمان را پیچیده‌تر می‌کند.

در نهایت، اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از انواع اختلالات شخصیت است که با انزواطلبی و دوری از روابط اجتماعی مشخص می‌شود. تشخیص و درمان این اختلال چالش‌هایی به همراه دارد، به ویژه به دلیل عدم تمایل افراد به کمک گرفتن و تغییر. با این حال، روش‌های درمانی مانند روان‌درمانی و پشتیبانی خانوادگی می‌توانند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی این افراد کمک کنند. شناخت دقیق این اختلال و تمایز آن از دیگر اختلالات شخصیت برای ارائه درمان موثر و حمایتی بسیار اهمیت دارد.


منابع
mayoclinic
wikipedia